B

Baarmoederkanker bij het konijn

Baarmoederkanker komt bij 50-80% van de voedsters van 2 jaar en ouder voor. Vaak zijn de symptomen pas is een laat stadium zichtbaar en is een operatie niet meer zinvol. Preventief kun je een voedster vanaf een leeftijd vanaf 4 maanden laten steriliseren.

Baarmoederkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij voedsters. Het maakt niet uit of het konijn wel of geen jongen heeft gehad. Vanaf de leeftijd van 2 jaar lopen ze kans om baarmoederkanker te krijgen. Uiteindelijk krijgt zelfs 50 tot 80% van de voedsters deze nare aandoening. Dit komt doordat het baarmoederslijmvlies langzaam verandert bij het ouder worden. Deze veranderingen worden geassocieerd met de ontwikkeling van baarmoederkanker. Het gezwel dat ontstaat heet een adenocarcinoom en groeit erg langzaam. In een vroeg stadium zit de tumor alleen in de baarmoeder. Pas in een later stadium (1 tot 2 jaar) zaait de kanker zich uit naar lever en longen.

Symptomen

In vroeg stadium:

• Verminderde vruchtbaarheid
• Kleine nestjes
• Bloedplassen
• Bloedverlies uit vagina

In laat stadium:

• Sloomheid
• Niet willen eten
• Sterke vermagering
• Benauwdheid door uitzaaiingen in longen
• Dikke buik

Diagnose

De dierenarts kan vaak de afwijkende baarmoeder in de buik voelen. Soms zijn ook verdikte tepels voelbaar. Bij twijfel kunnen er röntgenfoto’s of een echo gemaakt van de buik.

Therapie

De beste therapie is het verwijderen van de baarmoeder en eierstokken. Als dit in een vroeg stadium gebeurt, kan dit genezend zijn. Tijdens de operatie moeten de lever en overige buikorganen goed gecontroleerd worden op uitzaaiingen, maar microscopisch kleine uitzaaiingen zijn helaas niet te zien. Chemotherapie voor de vorm van kanker bestaat (nog) niet. Na de operatie zijn controle röntgenfoto’s van de longen i.v.m. mogelijke uitzaaiingen. Het is aan te raden dit elke 3 tot 6 maanden te doen.

Preventie

Gelukkig is baarmoederkanker wel te voorkomen! Door het laten steriliseren van uw konijn bent u er van verzekerd dat uw konijn niet deze nare ziekte krijgt. De beste leeftijd voor deze operatie is vanaf 4 maanden en vóór 2 jaar. De keuze tussen wel of niet laten steriliseren is moeilijk. Veel mensen zien er tegen op om in hun gezond konijntje te laten snijden. Over het algemeen is het veiliger om tot sterilisatie te besluiten, hoewel elke operatie, hoe zorgvuldig ook uitgevoerd, risico’s met zich meebrengt. Als u nog vragen heeft, kunt u altijd contact met ons opnemen.

Bijzonderheden bij konijnen, cavia's en chinchilla's

Castratie chinchilla’s

Met behulp van gasnarcose wordt een chinchilla in slaap gebracht. De operatie zelf gebeurt net zoals bij een kater. Na de narcose zijn ze snel weer wakker en op de been.

Haarbal bij cavia en konijn

De eerste foto is van een cavia. Ze wilde niet meer eten. In de buik was een harde knobbel voelbaar. Op de röntgenfoto is duidelijk een grote massa in de maag te zien. Tijdens de operatie bleek het een haarbal te zijn die we gelukkig konden verwijderen. De twee volgende foto’s zijn van een konijn met een haarbal. Gelukkig was deze haarbal nog niet zo hard en groot en konden de klachten met medicatie en voeraanpassingen verholpen worden.

Cavia met steen in plasbuis

Bij alle diersoorten komen blaasstenen voor. Ook bij cavia’s. Deze cavia had de steen al bijna uitgeplast, maar de steen paste net niet door uitstroomopening. Met behulp van allerlei tangetjes hebben we de steen in kleine fragmenten er helemaal uit gekregen.

Gebit konijn en chinchilla

Tanden en kiezen van konijnen en knaagdieren groeien hun hele leven door. Regelmatig komt het voor dat de snijtanden te lang worden door scheefstand van de snijtanden. De scheefstand kan erfelijk zijn, maar ook komen door onvolledige voeding. Te lange snijtanden kun je laten inkorten door een boortje te gebruiken (nooit knippen!) of ze kunnen permanent verwijderd worden door ze te laten trekken.

Blaasproblemen bij het konijn

Een konijn is een heel zindelijk dier: het maakt in zijn hok een toiletplaats en plast en poept alleen daar. Als een konijn een blaasprobleem heeft wordt hij of zij vaak onzindelijk en plast door het hele hok of soms zelfs buiten het hok. Ook heeft de urine dan vaak een afwijkende kleur als gevolg van het bloed dat er in zit.

Een konijn dat rode of oranje urine heeft, hoeft echter niet perse bloed bij de urine te hebben. Door kleurstoffen in het eten kan de urine ook rood of oranje verkleuren. Het is dus belangrijk om door middel van een urineonderzoek te bepalen of de urine afwijkend is.

Oorzaken van bloed in de urine

• Bacteriële blaasontsteking
• Zand in de blaas
• Blaasstenen
• Tumor van de blaas of een baarmoedertumor

Blaasontsteking

Symptomen

• Eventueel meer drinken en vaker plassen
• Vaak kleine plasjes
• Rode of oranje urine
• Pijnuitingen of humeurig gedrag
• Langgerekt liggen door de pijn
• In erge gevallen een ontstoken huid door urinebrand

Diagnose van een blaasontsteking

Als u met een konijn met blaasproblemen naar ons toekomt, probeer dan zo vers mogelijke urine mee te nemen. Urineonderzoek speelt namelijk een belangrijke rol bij het vinden van de oorzaak van een blaasprobleem. Normale konijnen urine is lichtbruin tot gelig van kleur en de urine is vaak licht troebel.

Tijdens het urineonderzoek wordt de urine met behulp van een urinestick beoordeeld. Meestal bekijken we de urine ook door een microscoop. Met de microscoop kunnen we bacteriën, kristallen en rode bloedcellen in de urine aantonen. Tot slot kunnen we de urine nog met een refractometer nakijken. Met een refractometer bepaal je het soortelijk gewicht (S.G.) van de urine. Dit geeft een aanwijzing of een konijn veel drinkt en daardoor veel plast.

Behandeling van een blaasontsteking van het konijn

Als een konijn een (bacteriële-)blaasontsteking heeft wordt het gedurende 2 weken met een antibioticum behandeld. Ook krijgt het konijn een pijnstiller om de blaas tot rust te brengen. In de meeste gevallen is deze behandeling afdoende. In sommige gevallen is er meer aan de hand dan een simpele bacteriële blaasontsteking. Dan moet er verder onderzoek plaatsvinden om de oorzaak van "Zand" in de blaas.

Zand in de blaas

Als een konijn teveel konijnenvoer (biks) eet, krijgt het daardoor teveel calcium binnen. Dit overtollig calcium wordt als calcium-oxalaat kristallen in de urine uitgescheiden. Hierdoor wordt de urine erg troebel. In ernstige gevallen kunnen er zoveel kristallen in de blaas zitten dat het lijkt of er zand in de blaas zit.

Op de röntgenfoto's is de witte blaas te zien. Dit komt doordat de blaas vol zit met "zand", ook wel calcium-oxalaten genoemd.

Behandeling

We hebben bij dit konijn de blaas tijdens een operatie uitgespoeld: door middel van een katheter zijn de kristallen uit de blaas gehaald. Ook werden er meerdere kleine steentjes gevonden bij dit konijn, waardoor de urineweg verstopt zat. De voeding van het konijn zal moeten worden aangepast (minder biks of ander calcium rijk voer (likstenen)).

Blaastenen bij het konijn

Een konijn met blaasstenen blijft ondanks een antibioticum kuur blaasklachten houden. Ook is het konijn vaak pijnlijk. Als een konijn klachten blijft houden ondanks de ingestelde therapie is het noodzakelijk om nader onderzoek te doen. We kunnen dan een röntgenfoto maken. Op een röntgenfoto zijn blaasstenen goed te zien, omdat er calcium in de steen zit.

Behandeling

De blaassteen moet operatief verwijderd worden. De voeding van het konijn zal moeten worden aangepast (minder biks of ander calcium rijk voer (likstenen)).

Tumoren

Een andere oorzaak voor bloed in de urine kunnen tumoren zijn van de blaas of de baarmoeder. Als er geen afwijkingen, zoals een blaassteen, op een röntgenfoto te zien zijn is het goed om aan een tumor te denken. Door middel van een echo kan een tumor aangetoond worden.

Om te voorkomen dat een vrouwtjes konijn (voedster) op latere leeftijd baarmoedertumoren krijgt, adviseren wij om haar te laten steriliseren.

Bij de meeste blaasproblemen gaat het gelukkig maar om een simpele blaasontsteking. Soms is er wat anders aan de hand bij het konijn en zullen we daar door middel van uitgebreid onderzoek achter moeten komen.